Vertigo: Gejala-gejala, Punca dan Rawatan

Apa itu Vertigo?

Vertigo adalah sensasi bahawa persekitaran di sekeliling anda berputar dalam bulatan. Ia boleh membuat anda berasa pening dan tidak seimbang.

Vertigo adalah gejala kepada banyak keadaan kesihatan dan bukannya penyakit itu sendiri, tetapi ia boleh berlaku bersama-sama dengan gejala-gejala lain.

Anda mungkin mengalami vertigo buat sementara waktu atau dalam jangka masa panjang. Ia boleh berlaku semasa kehamilan atau sebagai gejala akibat jangkitan telinga.

Vertigo boleh berlaku kepada sesiapa sahaja namun ia lebih lazim berlaku kepada orang dewasa. Di samping itu juga, vertigo juga adalah 2 atau 3 kali lebih banyak berlaku kepada wanita berbanding lelaki.

Jenis-jenis Vertigo

Terdapat 2 jenis vertigo iaitu vertigo periferi dan vertigo pusat.

• Vertigo periferi: Vertigo jenis ini adalah jenis yang paling banyak berlaku. Ia berlaku akibat daripada masalah dalaman telinga atau saraf vestibular yang mengawal keseimbangan.
• Vertigo pusat: Vertigo jenis ini berlaku akibat masalah di dalam otak. Ia boleh disebabkan oleh pelbagai masalah kesihatan seperti strok, tumor otak, jangkitan atau migrain.

Gejala-gejala atau Tanda Vertigo

Salah satu gejala vertigo yang paling biasa ialah pening, yang biasanya bertambah teruk dengan pergerakan kepala.

Ia biasanya digambarkan sebagai sensasi berputar, dengan bilik atau objek di sekeliling anda seolah-olah bergerak.

Gejala-gejala yang lain adalah seperti berikut:

• Sakit kepala
• Loya
• Muntah
• Berpeluh
• Telinga berdesing
• Hilang pendengaran
• Hilang keseimbangan
• Mata bergerak sendiri dari sisi ke sisi (nystagmus)
• Mabuk gerak (motion sickness)

Punca

Pelbagai keadaan boleh menyebabkan vertigo, yang biasanya melibatkan sama ada ketidakseimbangan dalam telinga dalam atau masalah dengan sistem saraf pusat.

Antara keadaan yang boleh menjadi punca kepada vertigo adalah:

1. Benign paroxysmal positioning vertigo (BPPV)

BPPV berlaku apabila zarah kalsium kecil (canaliths) tercabut dari lokasi normalnya dan berkumpul di telinga dalam.

Telinga dalam menghantar isyarat kepada otak tentang pergerakan kepala dan badan berbanding graviti. Ia membantu anda mengekalkan keseimbangan anda.

BPPV boleh berlaku tanpa sebab yang diketahui dan mungkin berkaitan dengan usia.

2. Penyakit Meniere

Ini adalah gangguan telinga dalam yang dianggap disebabkan oleh pengumpulan cecair dan perubahan tekanan dalam telinga.

Ia boleh menyebabkan episod vertigo bersama-sama dengan dengungan di telinga (tinitus) dan kehilangan pendengaran.

3. Labirintitis dan Neuritis vestibular

Ini adalah masalah telinga dalam yang biasanya berkaitan dengan jangkitan (biasanya virus).

Jangkitan menyebabkan keradangan di telinga dalam di sekeliling saraf yang penting untuk membantu keseimbangan deria tubuh.

4. Kolesteatoma

Pertumbuhan kulit bukan kanser ini berkembang di telinga tengah, biasanya disebabkan oleh jangkitan yang berulang-ulang.

Apabila ia tumbuh di belakang gegendang telinga, ia boleh merosakkan struktur tulang telinga tengah, yang membawa kepada kehilangan pendengaran dan pening.

Diagnosis

Ahli profesional kesihatan atau doktor akan melakukan pemeriksaan fizikal dan bertanya soalan tentang gejala vertigo anda.

Mereka juga mungkin mengesyorkan satu atau lebih ujian berikut untuk mengesahkan diagnosis anda:

• Ujian impuls kepala
• Ujian Romberg
• Ujian Fukuda-Unterberger
• Ujian pengimejan
• Vestibular test battery

Rawatan

Rawatan untuk vertigo bergantung kepada puncanya. Dalam kebanyakan kes, vertigo hilang tanpa sebarang rawatan.

Bagi sesetengah orang yang lain pula, rawatan mungkin diperlukan. Antaranya adalah:

• Rehabilitasi vestibular: Ini adalah sejenis terapi fizikal yang bertujuan untuk membantu menguatkan sistem vestibular. Fungsi sistem vestibular adalah untuk menghantar isyarat kepada otak tentang pergerakan kepala dan badan berbanding graviti.
• Maneuver memposisi semula canalith: Maneuver ini digunakan untuk melegakan gejala-gejala BPPV. Gerakan kepala khusus ini boleh membantu mengalihkan hablur canalith (zarah kecil yang boleh menyebabkan vertigo) dari saluran telinga dalam.
• Ubat-ubatan: Meclizine ialah antihistamin, iaitu kelas ubat yang sering digunakan untuk merawat alahan. Meclizine berkesan dalam merawat mabuk gerak atau vertigo. Walau bagaimanapun, ia mungkin membawa kepada kesan sampingan seperti kekeliruan atau bahkan amnesia (hilang daya ingatan) pada orang dewasa yang lebih tua.
• Pembedahan: Bagi sesetengah kes, pembedahan mungkin diperlukan sekiranya vertigo disebabkan oleh masalah lain seperti tumor atau kecederaan otak.

Berapa Lama Vertigo Berlaku?

Vertigo yang disebabkan oleh BPPV boleh berlaku kurang daripada seminit, ia boleh datang dan pergi.

Bagi penyakit Meniere pula, episod vertigo boleh berlaku lebih daripada 20 minit.

Vertigo yang disebabkan oleh migrain pula boleh berlaku daripada seminit hingga berjam-jam.

Vertigo Vs. Pening

Walaupun vertigo dan pening sering terkeliru, vertigo biasanya digambarkan sebagai perasaan seperti dunia berputar, walaupun tiada pergerakan.

Walaupun pening adalah istilah yang lebih samar-samar, pesakit akan sering mentafsirkannya sebagai rasa ketidakseimbangan dalam ruang mereka sendiri.

Vertigo bagi Wanita Hamil

Menurut satu kajian, vertigo adalah gejala vestibular yang paling banyak dilaporkan semasa trimester pertama kehamilan.

BPPV juga turut lazim berlaku semasa kehamilan. Menurut kajian pada 2017, BPPV menjejaskan wanita lebih kerap daripada lelaki.

Beberapa faktor yang boleh menyebabkan vertigo semasa kehamilan adalah:

• Naik turun paras hormon
• Rehat berbaring yang berpanjangan
• Perubahan dalam metabolisme nutrien tertentu

Adakah Vertigo Keturunan?

Dalam sesetengah kes, vertigo boleh menjadi keturunan. Vertigo keturunan ialah satu bentuk vertigo migrain kerana ia sangat dikaitkan dengan serangan migrain.