Kanser adalah antara penyakit yang menyumbang kepada kematian yang tinggi di seluruh dunia. Pemakanan yang sihat adalah salah satu kunci untuk mencegah kanser. Kali ini kami senaraikan makanan terbaik untuk mencegah kanser berdasarkan kajian-kajian yang telah dijalankan.
Makanan-makanan ini juga mudah untuk didapati di negara ini. Malah ramai diantara kita yang mengemari makanan-makanan ini.
Berikut adalah senarai 26 makanan terbaik untuk mencegah kanser.
1. Buah Kranberi
Buah kranberi mengandungi antioksidan yang dikenali sebagai proanthocyanidin yang bertindak sebagai agen yang boleh mencegah kanser [1].
Berdasarkan kajian makmal, buah kranberi dilihat mampu merencatkan perkembangan kanser esofagus, perut, kolon, pundi kencing, prostat, limfoma dan otak.
Sifat antikanser buah kranberi ini dapat dilihat melalui beberapa mekanisma berikut:
- Mencetuskan kematian sel-sel kanser.
- Merencatkan pertumbuhan sel-sel kanser.
- Mengurangkan keradangan.
- Mengurangkan tekanan pengoksidaan.
2. Biji Labu
Biji labu juga adalah makanan yang boleh mengurangkan risiko kanser seperti kanser payudara, perut dan prostat.
Ini berdasarkan kajian-kajian yang dijalankan terhadap sel-sel kanser prostat, payudara, kolorektal dan dalam klangan wanita yang telah menopaus [2, 3].
3. Limau Nipis
Buah limau nipis juga tergolong dalam makanan terbaik untuk mencegah kanser.
Ekstrak, jus atau biji limau nipis didapati mempunyai keupayaan untuk mencegah sel-sel kanser kolon (usus), kanser pankreas, kanser payudara dan kanser limfoma [4].
4. Cendawan Ganoderma
Cendawan Ganoderma adalah antara cendawan yang paling berkesan dalam pencegahan kanser.
Kajian-kajian klinikal yang dijalankan terhadap pesakit kanser mendapati ekstrak Ganoderma boleh meningkatkan imuniti sel-sel pesakit dan meningkatkan keberkesanan rawatan antikanser seperti kemoterapi dan radioterapi [5, 6].
5. Tomato
Buah tomato dilihat mempunyai keberkesanan untuk mencegah penyakit kanser prostat dan payudara.
Bagi pesakit kanser prostat, tomato atau produk mengandungi tomato boleh menurunkan paras antigen prostat spesifik (PSA). Kesan ini dipercayai disebabkan oleh kandungan antioksidan yang dikenali sebagai likopena.
Mereka yang mempunyai kadar PSA yang tinggi dalam darah mempunyai risiko tinggi menghidap kanser prostat.
Manakala bagi kanser payudara, likopena ini didapati boleh mengurangkan risiko kanser payudara dalam kalangan wanita pra-menopaus [7].
6. Tongkat Ali
Tongkat ali juga adalah tumbuhan herba yang turut bermanfaat dalam pencegahan kanser.
Akar Tongkat Ali didapati mengandungi sebatian-sebatian yang boleh mematikan sel-sel kanser paru-paru, payudara, usus, melanoma, fibrosarcoma dan leukimia [8, 9].
7. Ginseng
Ginseng mengandungi sebatian yang dikenali sebagai Ginsenosides. Ginsenosides ini bersifat antiradang dan antioksidan.
Berdasarkan analisis yang dijalankan terhadap 9 kajian mendapati ginseng boleh mengurangkan risiko penyakit kanser [10].
Tambahan lagi, kajian lain turut menunjukkan golongan yang makan ginseng adalah berisiko rendah untuk menghidap beberapa penyakit kanser seperti kanser mulut, esofagus, perut, usus, hati dan paru-paru [11].
8. Anggur
Buah anggur juga adalah makanan terbaik untuk mencegah kanser.
Anggur mengandungi sebatian bioaktif yang dikenali sebagai Resveratrol. Resveratrol ini boleh merencatkan pertumbuhan sel-sel kanser, membunuh sel-sel kanser dan mengurangkan keradangan.
Kajian-kajian yang telah dijalankan menunjukkan sebatian ini mempunyai kesan antikanser terhadap kanser usus, prostat, paru-paru, payu dara dan rahim [12].
Resveratrol ini banyak di bahagian biji dan kulit buah anggur.
9. Laici
Buah laici juga tidak kurang hebatnya. Isi laici ini mengandungi sebatian bioaktif yang dikenali polisakarida yang mempunyai kesan antioksidan yang kuat.
Kajian tabung uji mendapati sebatian ini mempunyai kesan antitumor dan kesan terhadap sistem imun badan. Kajian ini juga turut mendapati pulpa laici mempunyai kesan antitumor terhadap sel-sel kanser serviks, hati dan paru-paru [13].
Isi laici ini juga turut mengandungi galaktosa dan manosa yang turut bersifat antitumor. Dua sebatian ini meningkatkan aktiviti antioksidan dan merencatkan pembiakan sel-sel kanser gastrik dan hati [14].
10. Bunga Kantan
Bunga kantan juga adalah ulam yang berpotensi mencegah kanser.
Kajian oleh pengkaji di Universiti Putra Malaysia mendapati bunga kantan boleh membunuh sel-sel kanser serviks [15].
Kajian lain turut mendapati ekstrak bunga kantan boleh memendekkan jangka hayat sel kanser kulit [16].
11. Bunga Cengkih
Bunga cengkih yang selalu digunakan sebagai rempah dalam masakan ini juga turut mempunyai kesan antikanser.
Bunga cengkih mengandungi dua sebatian aktif yang didapati mempunyai kesan antikanser iaitu asid oleanolik dan eugenol. Komponen bioaktif ini boleh menyebabkan kematian sel-sel kanser usus dan serviks [17, 18].
12. Cendawan Enoki
Cendawan Enoki yang biasanya digunakan dalam masakan tomyam juga turut bersifat antikanser.
Terdapat kajian-kajian yang mendapati cendawan Enoki ini boleh menghalang pertumbuhan dan membunuh sel-sel kanser. Kesan ini dilihat terhadap sel-sel kanser payudara, serviks, hati, perut dan paru-paru [19, 20].
13. Gamat
Selain untuk kegunaan luaran, Gamat juga boleh dijadikan tonik.
Gamat mempunyai sebatian aktif yang dikenali sebagai triterpene glycosides yang boleh melawan kanser.
Beberapa kajian menunjukkan sebatian ini boleh merencatkan pertumbuhan sel-sel kanser dan boleh membunuh sel-sel kanser dalam kanser pankreas, paru-paru, prostat, kulit, usus dan leukimia [21, 22, 23, 24].
14. Durian Belanda
Buah Durian Belanda dan daunnya juga adalah makanan terbaik untuk mencegah kanser.
Buah ini mempunyai sebatian yang dikenali sebagai annonaceous acetogenin. Sebatian ini dikaitkan dengan pencegahan kanser prostat [25].
Berbanding buahnya, daun Durian Belanda sebenarnya mempunyai kesan antikanser yang lebih banyak. Ini berdasarkan kajian-kajian yang mendapati ekstrak daun durian belanda ini boleh membunuh sel-sel kanser dalam kanser kolon dan kanser paru-paru [26, 27, 28].
Satu kajian kes terhadap wanita berumur 60 tahun yang menghidap kanser payudara mendapati pengambilan air rebusan daun durian belanda dapat menstabilkan penyakit wanita tersebut tanpa mengalami kesan sampingan [29].
15. Nangka
Siapa sangka buah Nangka turut mempunyai sifat antikanser. Nangka mengandungi fitonutrien seperti lignan, isoflavon dan saponin.
Sebatian-sebatian fitonutrien ini menjadi penyumbang kepada sifat antikanser dan antiulser buah ini.
Kajian mendapati fitonutrinen ini mencegah pembentukan sel kanser dalam badan dan melawan ulser dalam perut. Isi buah nangka juga mengandungi sebatian yang boleh mencegah dan merawat kanser limfoma [30,31].
16. Bendi
Selain mempunyai khasiat yang lain, Bendi juga turut mempunyai kesan yang boleh mencegah kanser.
Bendi mengandungi protein yang dipanggil lektin. Lektin dipercayai boleh merencatkan tumbesaran sel-sel kanser dalam manusia. Satu kajian tabung uji mendapati lektin dalam bendi boleh merencatkan tumbesaran sel -sel kanser payudara sehingga 63% [32].
17. Lengkuas
Lengkuas mengandungi sebatian bernama Galangin.
Galangin ini boleh membunuh sel-sel kanser. Ini berdasarkan kajian yang mendapati Galangin ini boleh membunuh sel-sel kanser usus manusia [33].
18. Kunyit
Kunyit yang selalu digunakan untuk menggoreng itu sebenarnya rempah yang sangat berkhasiat.
Kurkumin ialah bahan utama dalam kunyit. Kurkumin ini mempunyai kesan perlindungan terhadap kanser serta mengurangkan risiko terhadap kanser pankreas, prostat, payudara dan kanser darah [34, 35].
19. Madu Kelulut
Madu kelulut juga mempunyai polifenol seperti kuersetin, apigenin, krisin dan luteolin yang mempunyai ciri-ciri antikanser.
Kajian tabung uji dan terhadap haiwan mendapati madu kelulut boleh mencegah perkembangan kanser usus dan hati [36, 37].
20. Teh Hijau
Teh hijau juga adalah makanan terbaik untuk mencegah kanser.
Kandungan katekin dalam teh hijau didapati memainkan peranan penting dalam pencegahan kanser.
Satu ulasan terhadap 68 kajian mendapati teh hijau mempunyai ciri-ciri antikanser terhadap kanser payudara [38].
Kajian lain yang dijalankan terhadap lelaki Jepun mendapati pengambilan teh hijau dapat mengurangkan risiko terhadap kanser prostat tahap 4 [39].
21. Bayam
Sayur bayam bukan sahaja berkhasiat kerana kandungan zat besinya tetapi turut mempunyai ciri-ciri antikanser.
Satu ulasan melaporkan bahawa antioksidan dalam bayam mempunyai kesan antikanser yang kuat dan tidak menyebabkan sebarang kesan sampingan [40].
Satu kajian lain terhadap bayam merah menunjukkan bayam mempunyai sifat antikanser. Bayam merah itu didapati boleh merencatkan percambahan sel-sel kanser hati dan payudara [41].
22. Lada Hitam
Lada hitam juga termasuk dalam makanan terbaik untuk mencegah kanser.
Piperina adalah sebatian bioaktif dalam lada hitam. Piperina ini didapati mempunyai kesan antikanser terhadap beberapa jenis sel kanser.
Kajian-kajian menunjukkan piperina ini boleh mencegah dan merencatkan percambahan sel-sel kanser prostat, payudara dan osteosarcoma (tumor tulang) [42, 43, 44].
23. Saffron
Saffron terkenal dengan kandungan antioksidannya yang tinggi.
Antioksidan ini berperanan penting untuk melawan radikal bebas yang turut menjadi penyebab kepada penyakit kronik termasuklah kanser.
Kajian-kajian makmal mendapati ekstrak saffron dan bahan bioaktifnya, Crocin boleh merencatkan tumbesaran sel-sel kanser usus, serviks, kulit, paru-paru, payudara, hati dan leukimia [45, 46].
24. Bawang Putih
Bawang putih sememangnya telah digunakan dalam perawatan sejak dahulu lagi.
Kajian-kajian oleh pengkaji di China mendapati bawang putih boleh mengurangkan risiko kanser paru-paru terhadap pengamalnya [47, 48].
Kajian oleh pengkaji di India juga turut mendapati bawang putih boleh mencegah kanser melalui beberapa mekanisme berikut [49]:
- Merencatkan metabolisma sel-sel tumor.
- Perencatan fasa permulaan dan kemajuan karsinogenesis.
- Meningkatkan tindak balas sistem imun terhadap kanser.
25. Madu Lebah
Selain madu kelulut, madu lebah seperti madu lebah Tualang juga boleh mencegah kanser.
Kajian-kajian makmal dan haiwan yang menggunakan madu Tualang mendapati madu ini boleh merencatkan perkembangan sel-sel kanser dan mencetuskan kematian sel terancang terhadap sel-sel kanser payudara dan serviks [50, 51].
26. Brokoli
Brokoli mempunyai sebatian antikanser yang dikenali sebagai ‘sulforaphane‘.
Kajian makmal mendapati sulforaphane ini boleh mencetuskan kematian sel terancang dan menghentikan kitaran sel dalam sel-sel kanser usus yang diuji [52].
Selain itu, kajian turut mendapati batang dan daun brokoli juga turut mempunyai aktiviti antioksidan dan antikanser yang tinggi. Kesan ini disumbang oleh kandungan fenoliknya [53].
Rumusan
Sebenarnya banyak makanan yang mempunyai khasiat dalam pencegahan kanser. Makanan-makanan ini juga tidak asing bagi kita dan mudah untuk didapati di pasaran.
Senarai 26 makanan terbaik untuk mencegah kanser ini adalah sebahagian daripada banyak lagi makanan yang mempunyai ciri-ciri antikanser.
Harus diingat juga, makanan-makanan ini adalah bersifat mencegah serta mengurangkan risiko kanser dan bukannya bersifat menyembuhkan penyakit ini.
Selain bermanfaat untuk mencegah kanser, makanan-makanan ini juga turut mengandungi khasiat lain yang baik untuk kesihatan badan secara keseluruhannya.
