Apa itu Penyakit Alzheimer? Gejala-gejala,Punca dan Rawatan

Apa itu Penyakit Alzheimer?

Penyakit Alzheimer adalah sejenis gangguan neurologi yang menyebabkan otak mengecut dan sel-sel otak mati. Penyakit ini perlahan-lahan memusnahkan ingatan dan kemahiran berfikir serta keupayaan untuk menjalankan tugas yang paling mudah.

Penyakit Alzheimer adalah penyebab paling biasa demensia dalam kalangan golongan tua. Penyakit ini bersifat progresif, ia bermula dengan hilang ingatan yang ringan sehingga kehilangan keupayaan untuk meneruskan perbualan dan bertindak balas terhadap persekitaran.

Penyakit Alzheimer dinamakan sempena nama Dr. Alois Alzheimer. Pada tahun 1906, Dr. Alzheimer melihat perubahan pada tisu otak seorang wanita yang telah meninggal dunia akibat penyakit mental yang luar biasa.

Gejalanya termasuk kehilangan ingatan, masalah bahasa, dan tingkah laku yang tidak dapat diramalkan.

Selepas wanita tersebut meninggal dunia, beliau memeriksa otaknya dan mendapati banyak gumpalan yang tidak normal (kini dipanggil plak amiloid) dan berkas gentian kusut (kini dipanggil kekusutan neurofibril atau kekusutan tau).

Plak dan kekusutan di dalam otak ini masih dianggap sebagai sebahagian daripada ciri utama penyakit Alzheimer.

Siapa yang Boleh Menghidap Penyakit Alzheimer?

Penyakit Alzheimer biasanya menjejaskan golongan yang berumur 65 tahun ke atas. Semakin meningkat usia anda, semakin besar kemungkinan anda akan menghidap Alzheimer.

Sesetengah orang menghidap penyakit ini sebelum umur 65 tahun, biasanya dalam lingkungan 40an atau 50an. Ini dipanggil penyakit Alzheimer awal. Ia jarang berlaku.

Gejala-gejala dan Tanda

Hilang ingatan adalah gejala utama bagi penyakit Alzheimer. Tanda-tanda awal termasuk kesukaran mengingati peristiwa atau perbualan yang terkini.

Apabila penyakit ini berlanjutan, gangguan ingatan bertambah buruk dan gejala lain berkembang.

Gejala-gejala Peringkat Ringan

Gejala awal yang paling biasa ialah lupa akan maklumat yang baru dipelajari, terutamanya peristiwa, tempat dan nama terkini.

Tanda dan gejala lain termasuklah:

• Mengalami kesukaran mencari perkataan yang sesuai untuk meluahkan fikiran
• Mengalami kesukaran membuat rancangan atau mengatur
• Mengalami kesukaran menyelesaikan masalah
• Kehilangan atau salah letak objek lebih daripada biasa
• Mengambil masa yang lebih lama untuk menyelesaikan tugas harian rutin

Gejala-gejala Peringkat Sederhana

Alzheimer sederhana biasanya merupakan peringkat terpanjang dan boleh bertahan bertahun-tahun.

Antara gejala-gejala yang boleh dialami adalah:

• Mengalami kehilangan ingatan dan kekeliruan yang meningkat, sering melupakan peristiwa atau butiran tentang kehidupan mereka.
• Mempunyai daya ingatan jangka pendek yang lemah
• Mengalami sedikit kesukaran untuk mengenali rakan dan ahli keluarga
• Menghadapi kesukaran mengira (matematik mudah)
• Perlukan bantuan dengan penjagaan diri seperti mandi, dandanan, mandi dan menggunakan bilik mandi
• Alami lebih banyak perubahan personaliti, termasuk gelisah atau berlakon
• Membentuk syak wasangka yang tidak berasas tentang keluarga, rakan dan penjaga (delusi)
• Mengalami gangguan tidur
• Mengalami inkontinens urinari dan/atau inkontinens tinja/fekal

Gejala-gejala Peringkat Teruk

Pada peringkat akhir Alzheimer, gejala demensia adalah teruk. Pada peringkat ini pesakit memerlukan penjagaan yang menyeluruh.

Gejala-gejala pada peringkat ini adalah:

• Mengalami hilang ingatan hampir keseluruhan
• Tidak sedar keadaan sekeliling mereka
• Memerlukan bantuan dengan semua aktiviti asas kehidupan seharian seperti makan, duduk dan berjalan
• Hilang keupayaan untuk berkomunikasi
• Menjadi terdedah kepada jangkitan terutamanya radang paru-paru dan jangkitan kulit

Punca

Pengumpulan protein yang tidak normal dalam otak anda menyebabkan penyakit Alzheimer. Pengumpulan protein yang dikenali sebagai plak amiloid dan protein tau menyebabkan sel-sel otak mati.

Para saintis percaya bahawa bagi kebanyakan orang, penyakit Alzheimer disebabkan oleh gabungan faktor genetik, gaya hidup dan persekitaran yang mempengaruhi otak dari semasa ke semasa.

Bagaimana Penyakit Alzheimer Menjejaskan Otak?

Perubahan dalam otak mungkin bermula sedekad atau lebih sebelum gejala muncul. Semasa peringkat awal, perubahan toksik berlaku di dalam otak, termasuk pengumpulan protein yang tidak normal yang membentuk plak amiloid dan kekusutan tau.

Neuron yang sebelum ini sihat berhenti berfungsi, kehilangan hubungan dengan neuron lain dan mati. Banyak perubahan kompleks pada otak dianggap memainkan peranan dalam penyakit Alzheimer.

Kerosakan pada mulanya kelihatan berlaku di hippocampus dan korteks entorhinal, yang merupakan bahagian otak yang penting dalam membentuk ingatan.

Apabila lebih banyak neuron mati, bahagian otak yang lain turut terjejas dan mula mengecut. Menjelang peringkat akhir Alzheimer, kerosakan telah tersebar luas dan tisu otak telah mengecut dengan ketara.

Rawatan

Rawatan boleh meningkatkan kualiti hidup bagi individu yang menghidap penyakit Alzheimer dan untuk penjaga mereka.

Pada masa ini tiada ubat yang diketahui boleh menyembuhkan penyakit Alzheimer. Rawatan diberikan membantu beberapa perkara iaitu:

• Membantu mengekalkan kesihatan otak
• Menguruskan gejala-gejala tingkah laku
• Melambatkan gejala-gejala penyakit

Ubat-ubatan

Ubat Alzheimer semasa boleh membantu untuk sementara waktu dengan gejala ingatan dan perubahan kognitif yang lain. Dua jenis ubat ini digunakan untuk merawat penyakit ini:

• Cholinesterase inhibitors: Ubat ini berfungsi dengan meningkatkan tahap komunikasi sel ke sel dengan memulihara penghantar kimia yang merosot di dalam otak penghidap Alzheimer. Ini biasanya ubat pertama yang dicuba dan kebanyakan orang melihat penambahbaikkan sederhana.
• Memantine (Namenda): Ubat ini berfungsi dalam rangkaian komunikasi sel otak yang lain dan melambatkan perkembangan gejala bagi penyakit Alzheimer sederhana hingga teruk. Ia kadangkala digunakan bersama-sama cholinesterase inhibitor.